Jamsessie - hoe overleef je het als technicus?

[sandur]

Zo'n twee keer per jaar schuiven wij een jamsessie in een lokale kroeg. Vaak dezelfde muzikanten maar ook elke keer weer anderen erbij.

Het grote probleem is dat ik het altijd een enorme uitdaging vindt om de boel goed te laten klinken door het constant wisselen van acts. We zijn al naar een aparte monitor tafel gegaan omdat de monitors vanaf FoH helemaal niet te doen is.
Nu hebben we alleen nog wat last van muzikanten die op- of afstappen zonder zich kenbaar te maken (heb weleens een saxofonist gehad die achter de stack ging staan spelen en het dan gek vind dat je hem in de zaal niet hoort.. )

Daarnaast zit je vaak ook met muzikanten zonder podium ervaring, zangers die veel te veraf zingen, gigantisch veel monitoring willen, geen microfoon techniek kennen enz.

Mijn vraag is: welke truc gebruiken jullie om dit te vergemakkelijken voor jezelf of is het schuiven van een jamsessie werkelijk een (hele) lange soundcheck?

[Dennis vd Dool]

Heb zelf regelmatig een "jam" (lees: folk) sessie gemixt.
Wat ik dan doe is 4 NT5jes aan het plafond hangen en voor de rest wat losse microfoons (bij de harp en een acc gitaar bv).
En met de "organisatie" duidelijke afspraken maken over hoe en wat en vooral waarom.

[jurjen_barel]

Vooral de mensen zonder microfoontechniek flink monitor geven, dan hebben ze het zelf door als ze hun mic te ver weg houden. Wel vingers op de knoppen houden, want zulke podiumbeesten zijn ook naief genoeg om zomaar even de microfoon langs het lichaam te laten hangen (lees: op de monitor richten). De gevolgen ken je zelf waarschijnlijk al wel.

Muzikanten die zichzelf niet kenbaar maken en achter een manshoge stack verstoppen, zijn gewoon hopeloos. Het enige dat redelijkwijs van jou verwacht kan worden is dat je toch wel goed de concentratie erbij houdt en oplet wat er zoal op het podium gebeurt. Laat een mannetje eventueel de verstopte muzikanten naar voren trekken, dit kan zeker goed werken als je hem ook meteen de microfoons laat uitdelen en klaarzetten.

Als je kan soundchecken van te voren met iedereen die die avond op het podium zou kunnen komen te staan, kun je ook makkelijk een algemeen praatje van te voren houden. "Ik weet dat niet iedereen even veel podiumervaring heeft en dat niet iedere geluidsman hetzelfde werkt, dus ik wil graag even uitleggen hoe ik zelf graag het liefste werk en ik hoop dat julle hieraan willen meewerken." Vervolgens vertel je iets over microfoontechniek en spreek je af dat mensen die opkomen even een hand omhoog steken om op te vallen. Communicatie is erg belangrijk bij geluid en dit werkt van twee kanten!

[showband]

regel 1 is altijd zo min mogelijk techniek toepassen.
Beter in een zaal met een zanginstallatie en een backline wat aan de zachte kant zijn, dan met een volledige pa erachter komen dat je microfoons, monitors, handen tekort komt om iedereen steeds "erbij te kunnen versterken".

bij sessies ga je altijd vuile blikken, opmerkingen en gezeik tegenkomen als techneut. Dat komt omdat die avonden vaak de enige plaats zijn waar de muzikanten eens kunnen spelen die qua persoonlijkheid zo onmogelijk zijn dat zij geen optredende band kunnen krijgen. Ook is het "alles is de schuld van de techniek" op sessies erg populair als smoes om tekortkomingen te verbergen. Dus veel eer is er niet te behalen.

Ikzelf zet bij sessies de PA niet eens aan. Ik pak de powered monitors (4xmackie) en sluit drie microfoons aan op twee monitors die ik half over het toneel laat blazen via een pocketsize mixertje. . De gitaarversterkers zet ik vol van de zijkant van de coulissen richting het andere zijkant van het podium. de kickmicrofoon druk ik rechtstreeks een monitor in om de drums te balanceren en de vierde monitor is voor de toetsenist als instrument versterker.

Omdat de gitaristen altijd te hard spelen is het niet erg dat zij niet naar de zal gericht staan. En omdat de zang alleen tegen een backline hoeft op te boxen is het prima te horen in de zaal. De rest is hints geven en aan versterkerknoppen draaien.

Alle zalen waar ik het zo aanpak die normaal met hun huispa werken schrikken ervan hoeveel beter het klinkt als je helemaal geen reet aan apparatuur neerzet.

[cobi]

Vooral de mensen zonder microfoontechniek flink monitor geven, dan hebben ze het zelf door als ze hun mic te ver weg houden. Wel vingers op de knoppen houden, want zulke podiumbeesten zijn ook naief genoeg om zomaar even de microfoon langs het lichaam te laten hangen (lees: op de monitor richten). De gevolgen ken je zelf waarschijnlijk al wel.

Jaja, jij stuurt de muzikanten de goede kant op.

Als ze zicht horen gaan ze misschien nog wel zachter zingen, tenminste, dat zijn mijn ervaringen...

Verder idd zo min mogelijk techniek toepassen. In geval van monitors vanaf het front alleen monitors voor zang, gitaristen, drummers en andere figuren hoor je hard zat (lees: al te hard). Verder alles lekker post fade, heb je lekker controle. (Heb net zo'n gebeuren op een school gedaan).

Verder lekker wel een mannetje op de buhne die het allemaal een beetje in goede banen leidt. Paar micjes voor bereid om voor een gitaar ampje te zetten en zo.

Wat ik vanavond heb gedaan is zoveel mogelijk met handzenders (ze lagen er toch), trompet? zet er maar een handzender met 58b kop bij, echt niet de allerbeste klank, wel makkelijk en snel neer te zetten. Maar goed, voor veel jam sessies in kroegen is dit misschien een beetje een luxe oplossing. Als je toch genoeg budget hebt, zet er dan ook een paar leuke compressors op de handzenders dan ben je ook gelijk niet meer afhankelijk van slechte mic-techniek.

[sandur]

bij sessies ga je altijd vuile blikken, opmerkingen en gezeik tegenkomen als techneut. Dat komt omdat die avonden vaak de enige plaats zijn waar de muzikanten eens kunnen spelen die qua persoonlijkheid zo onmogelijk zijn dat zij geen optredende band kunnen krijgen. Ook is het "alles is de schuld van de techniek" op sessies erg populair als smoes om tekortkomingen te verbergen. Dus veel eer is er niet te behalen.

Deze is erg herkenbaar, echt ongeloofelijk dat mensen denken dat het feit dat ze zelf niet kunnen zingen eigenlijk bij jou ligt ... het is dan al snel: what comes in must come out
Ik kan het niet beter maken dan het is, hooguit ervoor zorgen dat het goed klinkt..

Omdat de gitaristen altijd te hard spelen is het niet erg dat zij niet naar de zal gericht staan. En omdat de zang alleen tegen een backline hoeft op te boxen is het prima te horen in de zaal. De rest is hints geven en aan versterkerknoppen draaien.

Ik heb zelf overwogen om de volumeknoppen van de gitaarversterkers af te tapen, nu de monitorman en de stagehand duidelijke instructies gegeven om dit goed in de gaten te houden (na elk setje het volume naar beneden bijstellen).

Verder zit ik te denken om de compressietruc toe te passen waar ik in dit topic over schrijf: http://www.forums.licht-geluid.nl/fo...p-aan-vca.html

Zodat ik vanaf het midden van de tafel goede controle heb over wel/geen compressie en snel kan ingrijpen zonder elke keer de settings van mn compressors zelf aan te passen.

Daarnaast ben ik van plan om veel meer met mn high pass filters te gaan werken en eigenlijk alleen kick en bass 'vrij spel' te geven en zo een vrij clean geluid te krijgen.

Monitoring post-fade begin ik vanaf FoH al niet eens meer aan, monitoring via desk op het podium en zelfs dan staan sommige naar mij te zwaaien dat het niet hard genoeg gaat op het podium

[showband]

de volumeknoppen van de gitaarversterkers af tapen werkt niet.
vrijwel elke gitaar heeft een andere output.

en er loopt geen gitarist rond die niet een pedaaltje meeheeft om jouw input eens flink te boosten. inputverschil is dus tientallen dB's

(en met boosten bedoel ik dan ook echt boosten. hoe meer het vervormd hoe beter het pedaal. Ik heb standaard een "american woman" pedaal als backup mee. Dan hoor je alleen nog een blokgolf )

[TonBeljon]

Hoor je wel waar het allemaal om draait? Monitors!! Een noodzakelijk kwaad? Dat zeker. De oplossing? Stoppen met monitoring, en luisteren naar ELKAAR. Ik werk nu in een kleine bezetting op deze manier en het bevalt uitstekend. Ik heb aan beide kanten op het podium 3 speakers kastjes. 2 hoog/mid kastjes per kant en 1 subje per kant. De 2 binnenste hoog/mid kastjes keer ik iets naar binnen en ook hier laat ik de zaalmix uitkomen alleen dan zachter. Niks bijzonders dus....en het geluid? Super zowel in de zaal als op het podium. Natuurlijk gaan nu een hoop mensen roepen van: Ja maar dan kan alleen in zo'n bezetting en alleen op zo'n lokatie en alleen met die soort muziek bla bla bla. De essentie is alleen; luisteren naar ELKAAR. En er letterlijk vanuit gaan dat monitors een noodzakelijk kwaad zijn. Of ik wel weet waar ik over praat? ojawel hoor, ik sta al ruim 25 jaar op podia klein en groot, met zanginstallaties tot grote P.A. 's en van de traditionele monitoren tot de in-ear systemen.........
Terug naar af, naar de basis, het basisgluid. Muziek maak je met ELKAAR.

[robski]

Techniek is slechts een middel om wat er op het podium gebeurt uit te vergroten/te versterken. Garbage in is garbage out en chaos blijft chaos. Dus als een jamsessie niet goed geleid wordt of er wordt slecht gecommuniceerd heeft het echt geen zin om monitorsystemen, vca tafels en dergelijke mee te slepen, imho is dat polishing turds.

Om trucks met subgroup compressie uit te halen lijkt mij zinloos, heb je wel eens gehoord hoe bands van het niveau RHCP klinken en met name in balans zijn op het podium? Dat is de enige reden waarom subgroup compressie dan wel werkt.......

een jamsessie zou ook gericht moeten zijn op het samen muziek maken, zoals Ton zegt en een mooi streven zou dan zijn om op het totaalgeluid in de ruimte te leren spelen. Eventueel een beetje zangmonitoring.


greetz Rob

[sandur]

Om trucks met subgroup compressie uit te halen lijkt mij zinloos, heb je wel eens gehoord hoe bands van het niveau RHCP klinken en met name in balans zijn op het podium? Dat is de enige reden waarom subgroup compressie dan wel werkt.......

Wellicht, het voordeel van deze truc is niet zozeer de subgroup compressie zelf maar meer de mogelijkheid om de hoeveelheid compressie zeer eenvoudig aan te passen aan de persoon/stijl/nummer enz. (feitelijk zonder te kijken en zonder het midden van je console te verlaten)

Of het in de praktijk ook inderdaad prettig werkt moet ik ook nog achterkomen

Uiteraard is het hele punt hier de discipline van de muzikanten en het samenwerken van muzikant en technicus, mijn doel is gewoon een oplossing te vinden om dit te verbeteren waarbij ik het geheel in eigen hand houd

[mac tecson]

Het hele microfoon verhaal zal ongetwijfeld goed komen met hulp van de wijze heren hier (en dat bedoel ik niet cynisch).


Een ander belangrijk deel is de planning:

Om alles goed te laten verlopen (weten wanneer jij een schuif open of dicht doet) heb je goede afspraken nodig en daarom moet alles van tevoren gepland worden.
Veel mensen denk dat een jamsessie alleen bestaat uit een beetje improviseren als je iets leuks denkt te weten. Fout.

In een goede jamsessie weet iedereen precies wanneer en hoelang hij/zij zijn/haar kunstje kan doen.
Je kunt bijvoorbeeld afspreken dat je begint met een rondje langs alle muzikanten die dan iedereen 16 maten 4-kwarts maten spelen. Dan gaan bijvoorbeeld twee mensen om de beurt iets doen van elke keer 16 maten of 32 maten en dan weer 2/3 andere. Dan weer een rondje langs iedereen en dan willekeurig (althans daar moet het voor het publiek op lijken) doen mensen wat in een bepaald aantal maten (dat kan ook onderling varieren, zolang iedereend dat maar weet).

Zo bouw je zoiets op. Om alles goed te laten verlopen moet iedereen het hele schema weten (desnoods leg je het op het podium).

Je kunt dus helemaal los gaan tijdens de voorbereiding en allelei gekke dingen bedenken, zolang iedereen zich maar aan het schema houdt.
Als technicus is het natuurlijk ook wel prettig om een beetje muzikale aanleg te hebben. De muzikanten hier zulle het wel herkennen; als je zelf muzikaal onderlegt bent kun je het aantal maten op een gegeven moment 'voelen'. Muziek is altijd ingedeeld in blokjes van 4/8/16/32 en soms ook wel meer en dat leer je 'voelen'. Dan hoef je niet meer te tellen.

In de daadwerkelijk invulling die iedereen aan zijn stuk geeft is iedereen natuurlijk vrij en dat maakt het ook leuk.

[sparky]

hou het simpel en gebruik je oren

Beste Sander,

Dingen als subgroepcompressie hebben pas nut als de P.A. en stuk harder gaat dan de backline plus monitoring, iets dat je niet moet willen in een kroeg waar meestal alleen de tecniek van het "bijschuiven" bruikbaar is. Oftewel; de instrumenten die zonder tussenkomst van de P.A. het hardst klinken bepalen het uiteindelijke volume. Met de P.A. versterk je niet meer dan nodig is om een werkbare balans te handhaven.
wat compressie op de vocals kan meestal geen kwaad, maar overdrijf niet.

En wat bedoel je met als je zegt " het midden van de console niet verlaten"? Zet je een 48-kanaals beest neer in dat cafe of zo?

[SM]

Kroeg?

We hebben het hier over een kroeg toch? Dan lijken mij alle eenvoudige adviezen veruit de beste. 4 of 5 microfoons op de front en voor de rest gesharede backline toch?

Voor jamsessies met PA (Die dus beduidend harder gaat dan de backline) ben ik persoonlijk van de aanpak: drums micen en voor de rest alleen een hele hoop 57 en 58's Ogen op het podium, hooguit een beetje compressie op een lead vocaal, voor de rest gewoon rechtdoor. 1 galm, 1 delay, 1 drumplate afhankelijk van de soort muziek en gaan. Paar witte gaffa's om mics heen helpt enorm voor de herkenbaarheid. Altijd weer verbazend wat je met een 58 kunt. Als je goede muzikanten onder de schuif krijgt kan zoiets heel leuk zijn.

S.

[sandur]

Beste Sander,

Dingen als subgroepcompressie hebben pas nut als de P.A. en stuk harder gaat dan de backline plus monitoring, iets dat je niet moet willen in een kroeg waar meestal alleen de tecniek van het "bijschuiven" bruikbaar is. Oftewel; de instrumenten die zonder tussenkomst van de P.A. het hardst klinken bepalen het uiteindelijke volume. Met de P.A. versterk je niet meer dan nodig is om een werkbare balans te handhaven.
wat compressie op de vocals kan meestal geen kwaad, maar overdrijf niet.

En wat bedoel je met als je zegt " het midden van de console niet verlaten"? Zet je een 48-kanaals beest neer in dat cafe of zo?

Hmm, daar heb je inderdaad gelijk in, zo had ik het nog niet bekeken en dat is nou precies de reden dat ik de discussie wel interessant vindt..

Zet trouwens een 32 kanaals neer, en nee dat is niet zo extreem dat je dit per se nodig hebt, heb wel gemerkt dat het erg belangrijk is (meer dan bij een vast bandje) om constant je ogen op het podium te houden omdat er zoveel veranderd, dit kan in dat geval alleen maar helpen.

Bedankt voor je advies!

[sandur]

We hebben het hier over een kroeg toch? Dan lijken mij alle eenvoudige adviezen veruit de beste. 4 of 5 microfoons op de front en voor de rest gesharede backline toch?

Voor jamsessies met PA (Die dus beduidend harder gaat dan de backline) ben ik persoonlijk van de aanpak: drums micen en voor de rest alleen een hele hoop 57 en 58's Ogen op het podium, hooguit een beetje compressie op een lead vocaal, voor de rest gewoon rechtdoor. 1 galm, 1 delay, 1 drumplate afhankelijk van de soort muziek en gaan. Paar witte gaffa's om mics heen helpt enorm voor de herkenbaarheid. Altijd weer verbazend wat je met een 58 kunt. Als je goede muzikanten onder de schuif krijgt kan zoiets heel leuk zijn.

S.

Dit doen we inderdaad tot nu toe, mics nummeren en verder goed proberen te communiceren en improviseren.